In de serie Melkportretten gaan we in gesprek met melkveehouders die deelnemen aan Koeien en Kansen. In dit project zoekt een groep van zestien enthousiaste melkveehouders samen met onderzoekers naar de mogelijkheden van een duurzame en maatschappelijk geaccepteerde melkveehouderij. Wij praten met deze deelnemers over de uitdagingen en kansen van de melkveehouderij en het melkveehouder zijn. Vandaag gaan we in gesprek met Bertus Menkveld en Hennie Wijnbergen. Hun boerderij ’t Ilbrink’, die uit 1500 stamt, ligt in het IJsseldal tussen Zutphen en Deventer en telt 170 koeien.
“Als de sector straks niet meer gebonden is aan het melkquotum en we meer melk willen produceren, dan zal er toch ergens meer voer vandaan moeten komen. Ik denk dat het nog een hele uitdaging wordt voor melkveehouders om dat rond te krijgen. Je hebt makkelijk meer koeien maar je hebt niet gemakkelijk dubbel zoveel voer.
"...de sleutel is dan natuurlijk het kringloopdenken."
Ook worden de normen voor bemesting steeds scherper en het wordt dus steeds ingewikkelder om hogere opbrengsten te halen, maar dat is uiteindelijk wel nodig. Of ik het ermee eens ben dat die bemestingsnormen steeds scherper worden? Nee dat ben ik niet. Je ziet nu dat er meer gewas, dus meer nutriënten, van het land afgehaald worden, dan dat er heengebracht worden. Dan ben je dus je bodem aan het uitputten.
Het gaat er uiteindelijk om een goede balans te vinden, en de sleutel is dan natuurlijk het kringloopdenken. Als de hele kringloopwijzer geaccepteerd wordt, dat denk ik dat we ook wat ruimere bemestingsnormen zullen krijgen.
De driehoek die we vormen met de overheid, Koeien en Kansen boeren en onderzoekers biedt ruimte voor overleg en begrip en een gezamenlijk doel om het zo goed mogelijk te doen. En omdat wij meedoen met het project en dus ruim voorlopen op de regelgeving krijgen we ook bijvoorbeeld ontheffing voor wat meer fosfaat en dus de ruimte om nieuwe dingen te proberen.
Maar soms vallen we ook over de regelgeving.
Zoals vorig jaar, toen mochten we dertig procent van onze grond als bouwland gebruiken en zeventig procent als grasland. Dat is nu ineens veranderd naar twintig en tachtig procent. We hebben dat op 1 april gehoord, net nadat we meer grasland omgeploegd hebben om maïs of graan op te telen. Het is dan helemaal de verkeerde tijd om direct gras in te zaaien; dat doen we liever in de herfst. Want als je de eerste sneeuw mist dan scheelt dat je misschien wel dertig tot veertig procent grasopbrengst in het jaar. Dus ja, dat overvalt je dan wel een beetje. En het is zuur. Je moet daar dan weer op anticiperen en dat is even moeilijk.”